Oruç sadece Müslümanlara ait bir İbadet midir?

Oruç sadece Müslümanlara has bir ibadet biçimi değildir. Bunun en büyük delili “Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılınmıştır” (bakara 183) ayetidir. Buradan anlaşılacağı üzere, oruç ibadeti Hristiyanlar, Museviler ve diğer farklı bir çok inanç sisteminde mevcuttur. Fakat bu inanışların içerisinde bulunan oruç ibadeti İslam dininin emrettiği şeklinden biraz daha farklıdır. Bu oruç şekillerini başlıklar altında biraz daha açalım.

Hristiyanlıkta Oruç:

Hristiyanlık inancında oruç farzdır. Kilisenin üçüncü emri olarak geçer. Bu inanışı göre oruç perhizle aynı anlamı taşır. Hristiyanlıkta 1966 yılında yazılı Roma karar namesiyle oruç yaşı 21’den 60’a kadar olarak belirlenmiştir. İki oruç çeşidi bulunmaktadır. Biri Okaristi  yani şükran orucu, diğeri ise Ekleziyastik yani kilise orucudur. Bu iki oruç türünü de Katolikler tutar. Hristiyan inancına göre Hz. İsa çarşamba günü ele verilmiş, cuma günü çarmıha gerilmiş ve cumartesi günü gömülmüştür. Bu günlerin kendilerine ifade ettikleri durumlar bakımından oruçlarını bu günlerde tutarlar. Paskalya bayramı öncesi de iki gün oruç tutarlar. Bunların dışında Katolik ve Ortodoksların büyük perhiz adını verdikleri 40 günlük bir oruçları bulunmaktadır. Oruç tutan bir Hristiyan Müslümanların aksine tamamen yeme içmeden kendini soyutlamaz, belirli yiyecekler, alkol ve cinsi münasebetten sakınarak orucunu tutar. İncil’de  oruçla alakalı ayetlerden biri şöyledir; “Öyle ki, insanlara değil, gizlide olan Babanız’a oruçlu görünesiniz. Gizlilik içinde yapılanı gören Babanız sizi ödüllendirecektir”. Bu ayet Rabbi hoşnut edecek oruç türünden bahsetmektedir.

Musevilikte Oruç:

Yahudilik inancına göre oruç, nefsi terbiye etme, yas tutma, bazende Allah’a yaklaşma anlamına gelir. Tevrat’a göre Musa a.s. Tur Dağında 40 gün 40 gece kalmış ve bu süreyi oruçlu geçirmiştir. Buna istinaden tuttukları orucu yatsıdan sonra dahi bozmazlar. Bazı Müslümanlar oruçla ilgili ayetler nazil olana kadar yahudiler gibi oruç tutmuşlardır.

Yahudiler Allah’ın kendilerine felaket verdiğini düşündükleri dönemde sürekli oruç tutarlar. Babil döneminde oruç üzüntü ve yas tutmanın sembolüydü. Yahudilikte oruç yaşı çocuğun 12 yaşına bir ay kala başlar. En önemli oruç çeşidi, Yom Kimpur yani kefaret orucudur. Bu orucun süresi yaklaşık 25 saattir. 19 Nisanda başlar ve bir hafta sürer. Yahudiler bugünde pişmanlıklarını dile getirir ve Allah’ın da kendilerini bağışladığına inanırlar. Oruçlu oldukları süre boyunca; yemez içmez, deri elbise giymez, yağ sürmez ve cinsi münasebette bulunmazlar.

Bu iki semavi inancın yanı sıra farklı bir çok inanış biçiminde de oruç yer almaktadır. Örneğin Budizm’de Nirvanaya ulaşmanın yolu zevkleri terk etmekten yani oruçtan geçmektedir. Hinduizmde nefsi terbiye etmek için yılın belirli zamanlarında perhiz şeklinde oruç tutulur. Taoizimdeyse oruç, sağlığı koruma ve yaşlanmayı geciktirmek için uygulanmaktadır. Bütün inanışların oruç ibadetini yapmalarındaki maksat, insan nefsini terbiyeyi amaçladığını görmekteyiz.